مقاله ای تحت عنوان «تغییرات محیطی شهری باعث ایجاد تغییرات تکاملی در شبدر سفید در سطح جهان می‌شود» با همکاری و مشارکت آقای دکتر محسن فلاحتی عنبران، استادیار جوان دانشکده زیست‌شناسی دانشکدگان علوم دانشگاه تهران در مجله بین‌المللی ساینس (۱۸ مارس ۲۰۲۲) منتشر شد.

این مقاله حاصل مشارکت استادیار دانشکده زیست‌شناسی در یک تحقیق پژوهشی بین‌المللی در حوزه زیست‌شناسی است که به این سوال که آیا تغییرات محیطی شهری باعث ایجاد تکامل موازی در شهرهای متعدد جهان می‌شود، پاسخ می‌دهد.

دکتر فلاحتی با اعلام این خبر گفت: این پژوهش در قالب پروژه GLUE توسط تیم بزرگی از پژوهشگران به سرپرستی پروفسور مارک جانسون از دانشگاه تورنتو کانادا با همکاری بیش از ۲۵۰ محقق از ۲۶ کشور دنیا از جمله ایران انجام شد.

عضو هیأت علمی دانشکده زیست‌شناسی دانشکدگان علوم اعلام کرد که تهران تنها شهر نمونه‌برداری شده از غرب آسیا بوده که ایشان از دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تهران سرپرستی آن را برعهده داشته است.

وی افزود: این تحقیق جزو معدود و یا تنها پژوهش در حوزه زیست شناسی تکاملی است که بزرگ‌ترین همکاری بین‌المللی را تا به حال داشته است.

آقای دکتر فلاحتی در ادامه توضیح داد که شهرسازی باعث تغییر محیط‌های طبیعی می‌شود طوری که موجب ایجاد تغییرات تکاملی سریع در موجودات زنده می‌شود.

وی گفت: در مقاله منتشر شده در مجله ساینس تلاش شده است به این سوال که آیا تغییرات محیطی شهری باعث ایجاد تکامل موازی در شهرهای متعدد جهان می‌شود پاسخ داده شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران اظهار کرد: این سوال با نمونه‌برداری بیش از ۱۰۰ هزار گیاه شبدر سفید از بیش از ۶ هزار جمعیت از ۱۶۰ شهر (۲۶ کشور) سراسر دنیا مورد بررسی قرار گرفته است.

وی تاکید کرد: تمام نمونه‌های جمع‌آوری شده برای تولید هیدروژن سیانید که یک ترکیب ضد گیاه‌خواری و همچنین پاسخ‌دهنده به تنش‌های غیر زیستی است مورد سنجش قرار گرفتند.

دکتر فلاحتی اعلام کرد در حدود نیمی از شهرهای مورد بررسی از جمله تهران شیب افزایش فراوانی گیاهان دارای هیدروژن سیانید از مرکز به بیرون شهر مشاهده شد.

وی گفت: توالی‌یابی ژنوم کامل بیش از ۲۰۰۰ گیاه از ۲۶ شهر از جمله تهران نشان داد که تغییرات تکاملی سازشی این شیب اکولوژیک را توجیه می‌کنند.

گفتنی است این مطالعه نشان‌دهنده تأثیرات شهرسازی در ایجاد تغییرات تکاملی سریع در سطح جهانی است.